کاربرد فرآیند تحلیل شبکه و سامانه اطلاعات جغرافیایی برای گزینه های دفن مواد زائد جامد شهری

موضوع مدیریت پسماندها و یا فراتر از آن مدیریت چرخه مواد یکی از محورهای اصلی و بسیار مهم توسعه پایدار است. راهکارهای متعددی جهت مدیریت پسماندها ارائه شده است که کاهش تولید، بازیافت، سوزاندن و دفن پسماندها از جمله این موارد می باشند. دفن پسماندها به دلیل هزینه پایین تر و قبول طیف گسترده ای از پسماندها در بسیاری از کشورها، رایج ترین روش می باشد. در انتخاب جایگاه دفن باید نیازمندی های شهری، دولتی و قوانین زیست محیطی در نظر گرفته شود. در تحقیق حاضر، ابتدا عوامل موثر در مکان یابی دفن زباله (لایه کاربری اراضی، رودخانه ها، تالاب ها، جاده ها، جمعیت شناسی، پارک های حیات وحش، خاک شناسی، آب های زیرزمینی، مورفولوژی و زمین شناسی) منابع و مقالات موجود در این زمینه شناسایی و با مراجعه به سازمان ها و مراکز اطلاعاتی تهیه شدند. سپس این عوامل به صورت لایه های اطلاعاتی (نقشه های رقومی) وارد محیط نرم افزار9.2 arc gis گردید. در مرحله بعد با توجه به محدودیت ها، گزینه های مناسب دفن زباله با استفاده از gis شناسایی شدند. سپس از فرآیند تحلیل شبکه (anp) برای تعیین اولویت گزینه- های باقیمانده جایگاه دفن با توجه به معیارهای مدنظر استفاده شد. بعبارت دیگر خروجی gis به عنوان گزینه های مناسب (داده های ورودی) برای anp به کار گرفته شد. نتایج این بررسی مبین این واقعیت است که 4 منطقه واقع در جنوب شهر کرج استعداد بالقوه دفن زباله را دارند. هم چنین با کمک anp امکان اولویت بندی گزینه ها و تعیین وزن معیارهای موثر در تصمیم گیری وجود دارد. نتایج این تحقیق نشان داد به دلیل ویژگی های زمین شناختی منطقه مورد مطالعه، معیارهای عمق آب زیرزمینی و شیب زمین در پژوهش حاضر از اهمیت بیشتری نسبت به سایر معیارها برخوردارند و منطقه 2 با توجه به بررسی های انجام شده در فرآیند تحلیل شبکه دارای بیشترین شایستگی برای انتخاب محل دفن بهداشتی پسماند می باشد.